İmam Mehdi (ə.f) İmam Həsənin (ə) nəslindəndirmi? |
Müəllif: Admin | Bölmə: Slide, Məqalələr | Vaxt: 18-01-2016, 15:08 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 908
İmam Mehdi (ə.f) İmam Həsənin (ə) nəslindəndirmi?
Əhli-sünnə məzhəbindən olan araşdırmaçıların çox az bir qismi üç hədisə istinad edərək İmam Mehdinin (ə.f) İmam Həsənin (ə) nəslindən olmasını deyiblər. Bu hədislərin hamısının açıqlaması və təfsir edilməsi mümkündür. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, müxaliflər bu mövzunu ortaya ataraq şiələrdəki etiqadı zəiflətməyə və İmam Mehdinin (ə.f) Həsən Əskərinin (ə) övladı olmamasını isbatlamağa çalışmışlar. Sözügedən hədislərə nəzər salaq:1. Nəim ibn Hamid Əməşdən, o da Əbu Vaildən (Abdullah ibn Buheyr Sənani) İmam Əlinin (ə) İmam Həsənə (ə) baxaraq belə dediyini nəql edir:
“Bu oğlum “seyid”dir (böyük və ehtiramlıdır), belə ki onu Peyğəmbər belə adlandırmışdır. Onun nəslindən adı Peyğəmbərinizin adına, əxlaqda da ona bənzər bir kişi dünyaya gələcək. Lakin zahiri görkəmcə Peyğəmbərə bənzəməyəcək. O, yer üzünü ədalətlə dolduracaq”.[1]
2. Birinciyə (hədisə) oxşar digər hədisi isə Əbu Davud Səcistani Harun ibn Müğeyrədən, o da Ömər ibn Qeysdən, o da Şüeyb ibn Xaliddən, o da Əbu İshaq Səbiidən nəql etmişdir.[2]
3. Müttəqi Hindinin nəqlinə əsasən, İbn Əsakir hədisi Abdullah ibn Əmru ibn Asimdən tam şəkildə “Əl-Fəvaid” kitabında nəql etmişdir:
یخرج رجل من ولد حسن من قبل الشرق لو استقبل بها الجبال لهدمها و اتخذ فیها طرقا
“Həsənin övladlarından olan bir kişi Məşriqdən qiyam edəcək. Onun qarşısını dağlar kəssə belə, onları (dağıdıb) yerlə bir edəcək və çıxış yolu seçəcək”.[3]
Bu hədislər bir çox müxtəlif dəlillərə əsasən qəbul olunmur:
1. Birincisi, ilk hədisdə Əbu Vail künyəsi ilə adlandırılan Abdullah ibn Buheyr Sənani adlı ravi Müaviyyənin ardıcıllarındandır və Siffeyn döyüşündə İmam Əliyə (ə) qarşı vuruşmuşdur.
İkincisi, hədisi Vailə istinadən nəql edən şəxs isə İbn Lüheyə kimi tanınan Abdullah ibn Üqbə Həzrəmidir. Zəhəbi onu zəif ravilərdən biri hesab etmişdir.[4]
Üçüncüsü, Abdullah ibn Üqbə bu hədisi Əbu Qübeyl Həy ibn Hani Məafəridən nəql etmişdir. Buxari onun barəsində “Əbu Qübeyl haqqında müxtəlif nəzərlər var” demişdir. Əhməd isə “Onun hədisləri inkar olunur” demişdir.[5]
Dördüncüsü, hədisi ibn Lüheyədən nəql edən ravi isə Rəşideyn ibn Səideyn Müfəlləh Mehridir. Əbu Zəriə və digərləri onu zəif ravi hesab etmişlər. Hərb deyir: “Əhməddən onun barəsində soruşduqda onu zəif hesab etdiyini bildirdi”. İbn Müin isə belə deyir: “لا یکتب حدیثه” – “Onun nəql etdiyi hədisləri yazmayın!” [6]
Beşincisi, bu hədis Əbu Qübeyldən nəql olunan başqa bir hədislərlə ziddiyyət təşkil edir. Əbu Qübeylin Abdullah ibn Ömərdən nəql etdiyi hədisdə isə “Hüseynin övladlarından bir kişi qiyam edəcək...” deyilir.[7]
2. Birinci hədis sənəd baxımından münqətidir. Hədisi İmam Əlinin (ə) dilindən nəql edən Əbu İshaqın adı İshaq Səbiidir. Bu hədisin şərhində Mənzərinin[8] dediyi kimi o, İmam Əlidən (ə) bir hədis belə eşitməmişdir. Çünki İmam Əli (ə) şəhid olduğu zaman onun altı və ya yeddi yaşı var idi. İbn Həcər onun Osmanın xiləfətinin sonuna iki, Xəlikan[9] isə üç il qalmış dünyaya gəldiyini deyir.[10] Buna görə də Məzi bu deyilənləri nəzərə alaraq, onun İmam Əlini (ə) gördüyünü, lakin ondan hədis eşitmədiyini söyləyir.[11]
3. Bu qəbil hədislər əhli-sünnə mənbələrində mötəbər sənədlərə əsasən nəql olunan və İmam Mehdinin (ə.f) İmam Hüseynin (ə) nəslindən olmasını qeyd edən hədislərlə ziddiyyət təşkil edir.[12]
4. İkinci hədis barəsində deməliyik ki, bu hədisin nəqlində Əbu Davudda da ixtilaf var. Belə ki Cəziri Şafei bu hədisi öz sənədinə əsasən, Əbu Davuddan nəql etmiş və “Həsən” adının yerinə isə “Hüseyn” adını qeyd edərək demişdir:
“Doğru olan İmam Mehdinin (ə.f) Hüseyn ibn Əlinin (ə) nəslindən olmasıdır. Belə ki Şeyx Ömər ibn Həsən ər-Rəqinin nəql etdiyi və əlimizdə olan hədisdə İmam Əli (ə) məhz buna işarə etmişdir."
Əbülhəsən ibn Buxari Ömər ibn Muhəmməd Darquzidən, o da Əbu Bədr Kərxidən, o da Əbu Bəkr Xətibdən, o da Əbu Ömər Haşimidən, o da Əbu Əli Lolodan, o da Hafiz Əbu Davuddan, o da Harun ibn Müğeyrədən, o da Ömər ibn Əbu Qeysdən, o da Şüeyb ibn Xaliddən, o da Əbül İshaqdan nəql edərək deyir: “Əli (ə) öz oğluna baxdı və dedi: “Bu oğlum “seyid”dir (böyük və ehtiramlıdır), belə ki onu Peyğəmbər belə adlandırmışdır. Onun nəslindən adı Peyğəmbərinizin adına, əxlaqda da ona bənzər bir kişi dünyaya gələcək. Lakin zahiri görkəmcə Peyğəmbərə bənzəməyəcək”. Sonra onun (Mehdinin) yer üzünü bürüyəcək ədalətindən danışdı“. Əbu Davud bu hədisi öz “Sünən”ində bu formada qeyd etmiş və sükut etmişdir (yəni hədisin zəif olması barədə heç bir söz deməmişdir).[13]
Bu hədisi Məqdəsi Şafei öz “Əqdüd-dürər”[14] kitabında İmam Həsənin (ə) adı ilə nəql etmişdir. Lakin “Əqdüd-dürər”in təhqiqatçısı kitabın haşiyəsində İmam Hüseynin (ə) adı çəkilən başqa bir nüsxədəki hədisi qeyd edir. Mərhum Seyid Sədrüddin Sədr də kitabın belə bir nüsxəsindən söz açmışdır. Belə ki o sözügedən hədisi “Əqdüd-dürər” kitabına istinadən nəql etmiş, lakin “Həsən” deyil, “Hüseyn” adını qeyd etmişdir.[15]
[1] Qəlaidüd-dürər fi əxbaril Məhdiyyil müntəzər, səh 82.
[2] Əbu Davud Səcistani, Sünən Əbi Davud, Kitabul Mehdi, c/4, səh/108, hədis/4292.
[3] Cəziri Dəməşqi Şafeyi, İsmul-mənaqib fi təhzibi usnul-mətalib, səh/164-165.
[4] Zəhəbi, Əl-məna fiz-züəfa, ət-təqrib, c/1, səh/209.
[5] İbn Həcər Əsqəlani, Təhzibut-təhzib, c/3, səh/72.
[6] İbn Həcər Əsqəlani, Təhzibut-təhzib, c/3, səh/277, Zəhəbi, Əl-məna fiz-züəfa, ət-təqrib, c/1, səh/232.
[7] Gənci Şafei, Əl-bəyan fi əxbari Sahibəz-zəman, səh/ 531.
[8] Mənzəri, Müxtəsərus-sünəni Əbi Davud, c/6, səh/162, hədis/4121.
[9] İbn Həcər Əsqəlani, Təhzibut-təhzib c/8, səh/56, hədis/100.
[10] İbn Xəlikan, Vəfəyatül-əyan, c/3, səh/459, hədis/502.
[11] Məzi, Təhzibül-kəmal, c/22, səh/106, hədis/4400.
[12] İbn Qəyyim, səh/148, hədis/339, Yənabiül-məvəddət, c/3, 94-cü fəsil, Əs-sirətül-Hələbiyyə, c/1, səh/193.
[13] Cəziri Dəməşqi Şafei, İsmul-mənaqib fi təhzibul usnul-mətalib, səh/165-168
[14] Əqdüd-dürər, birinci fəsil, səh/45.
[15] Seyid Sədrüddin Sədr, əl-Məhdi, səh/68.
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər