İmam Mehdinin (ə.f) adının çəkilməsi barədə (birinci hissə) |
Müəllif: Admin | Bölmə: Slide, Məqalələr | Vaxt: 9-01-2016, 12:42 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 698
İmam Mehdinin (ə.f) adının çəkilməsi barədə (birinci hissə)
İmam Zamanın (ə.f) adının çəkilməsinin icazəli və yaxud haram olması şiə elmi camesinin qədim və əhatəli mövzularındandır. Bu barədə müxtəlif, hətta ziddiyyətli hədislərin nəql olunması bu barədə müxtəlif nəzərlərin meydana gəlməsinə səbəb olmuşdur.
Bu barədə nəql olunmuş hədisləri aşağıda qeyd edəcəyimiz kateqoriyalarda xülasələşdirək:
1. (Ad çəkilməsini) mütləq şəkildə qadağan edən hədislər.
صاحِبُ هذَا الأُمرَ لا یُسَمّیهِ بِاسمِهِ إلّا کافرٌ
«İmam Zamanı (ə.f) ancaq kafir adı ilə çağırarar».[1]
2. (Ad çəkilməsini) zühur zamanınadək qadağan edən hədislər.
Bir qrup hədislər İmamın (ə.f) əsl, həqiqi adının çəkilməsini zühur zamanınadək qadağan etmişdir. Bu kateqoriyaya daxil olan hədislər də nəticə etibarı ilə birinci kateqoriyadakı hədislərlə eynidir. İmam Cavad (ə) İmam Mehdini (ə.f) vəsf edərək buyurur:
لا یُکَنّی وَ لا یُسَمّی حَتّی یُظهِرَ أمرَهُ فَیَمملَؤُها عَدلاً کَما مُلِئَت جَوراً
«Aşkara çıxıb dünyanı zülmlə dolduğu kimi ədalətlə doldurmayana qədər künyə və adı çəkilməz».[2]
وَلا یُحِلُّ لَهُم تَسمِیَتُهُ حَتّی یُظهِرَهُ اللهُ
«Allah onu aşkar edənədək sizin üçün onun adının çəkilməsi rəva deyildir». [3]
3. (Ad çəkilməsini) təqiyyə halında qadağan edən hədislər.
Bu kateqoriyaya daxil olan hədislər İmamın (ə.f) adının çəkilməməsini təqiyyə üzündən qadağan etmişdir. Çünki adının çəkilməsi hakim dairələri onun barəsində araşdırma aparmağa istiqamətləndirəcək və böyük bir fitnə-fəsada yol açacaqdır.
إن دَلَلتَهُم عَلَی الاِسمِ أذاعوهُ وَ إن عَرَفُوا المَکانَ دَلّوا عَلَیهِ
«Əgər adı onlara desən yayacaqlar, əgər yerini bilsələr (başqalarına da) göstərəcəklər».[4]
مَن سَمّانی فی مَجمَعٍ مِنَ النّاسِ بِاسمی، فَعَلَیهِ لَعنَةُ اللهِ
«Allahın lənəti olsun camaatın bir qrupunun yanında mənim adımı çəkən şəxsin üzərinə!»[5]
Çox güman ki, hədisdə camaat deyildikdə şiə olmayan bir qrup insan nəzərdə tutulmuşdur.
4. İmamın (ə.f) adı çəkilmədən yalnız Peyğəmbərlə (s) eyni adı daşımasına işarə edən hədislər.
Bir çox hədislərdə adını qeyd emək üçün imkan və şəraitin olmasına baxmayaraq, İmam Mehdinin (ə.f) adı qeyd olunmamış, sadəcə Peyğəmbərlə (s) eyni adı daşımalarına işarə olunmuşdur. Bu məzmunda hədislər demək olar ki, məsumların əksəriyyəti tərəfindən nəql olunmuşdur. [6]
5. Tanınmış adının çəkilməsinin qadağan olunması.
Bəzi hədislərdə onun əsl və məşhur adının çəkilməsi qadağan olunmuşdur. Lakin digər adları, ləqəb və künyələrinin çəkilməsi barədə isə belə bir qadağa yoxdur. Məsələn, İmam Sadiqdən (ə) «Sənin nəslindən olan Mehdi (ə.f) kimdir?» – deyə sual olunduqda İmam (ə) buyurdu:
الخامِسُ مِن وُلدِالسّابِعِ یَغیبُ عَنکُم شَخصُهُ، وَ لا یَحِلُّ لَکُم تَسمِیَتُهُ
«Yeddinci imamın nəslindən olan beşinci övladı qeybə çəkiləcək. Onun adını çəkmək sizlərə üçün icazəli deyil».[7]
6. İmamın adının çəkilməsinə işarə edən hədislər.
Əvvəldə qeyd etdiyimiz kateqoriyalardan fərqli olaraq, hədislərin bir qrupu isə İmamın Mehdinin (ə.f) adının çəkilməsinə heç bir qadağa qoymur, əksinə həmin hədislərdə İmamın (ə.f) adı da qeyd olunur. Bu qrup hədislər əvvəldə qeyd etdiyimiz hədislərə nisbətən daha çoxdur. Bunu da qeyd edək ki, bəzi hədislərdə İmamın adını təşkil edən hərfləri parçalayaraq qeyd etmişlər (Məsələn, M H M D). Böyük ehtimalla bu iş ravilər tərəfindən görülmüşdür.[8]
[1]Miratul-uqul, c/4, səh/17. Bu hədisin iki səhih sənədi vardır. Əllamə Məclisi bu mətn barədə belə deyir: “Bu mətndə adın çəkilməməsi çox ciddi şəkildə təkid olunmuşdur”.
[2]Əl-kafi, c/1, səh/525 hədis/1, Kəmalud-din, səh/313, hədis/1, İləluş-şərai, səh/96, hədis/6, Uyunun əxbar-Ər-rza, c/1, səh/65, hədis/35, Tusi, Əl-ğeybə, səh/154, hədis/114, İlamul-vəra, c/2, səh/193, Biharul-ənvar, c/36, səh/416, hədis/1.
[3]Daneşnamei İmam Mehdi (ə.f), c/2 səh/300, hədis/394.
[4]Daneşnamei İmam Mehdi (ə.f) , c/2, səh/302, hədis/397
[5]Kəmalud-din, səh/483, hədis/3 (mötəbər sənədlə), İlamul-Vəra, c/2, səh/270, Kəfül-Ğummə, c/3, səh/321, Biharul-ənvar, c/51, səh/33, hədis/10
[6]Daneşnamei İmam Mehdi (ə.f) , c/2, səh/281.
[7]Kəmalud-Din, səh/411, hədis/5 (mötəbər sənədə əsasən), İlamul-vəra, c/2, səh/234, Kəşful-Ğummə, c/2, səh/313, Biharul-ənvar, c/51, səh/143, hədis/4.
[8]Əl-Kafi, c/1, səh/514, hədis/1 və səh/329 hədis/5, Kəmalud-din səh/430, hədis/3, Şeyx Tusi əl-Ğeybə, səh/231, hədis/198, Biharul-ənvar, c/51, səh/4, hədis/4.
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər