Suriya münaqişəsinin qalibi kimdir - Rusiya, yoxsa... |
Müəllif: Admin | Bölmə: Xəbərlər | Vaxt: 20-12-2016, 13:59 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 315
Suriya münaqişəsinin qalibi kimdir - Rusiya, yoxsa...
Suriyanın Hələb şəhərinin hökumət qüvvələrinin əlində keçməsi həm də Rusiyanın Qərb üzərində qələbəsi kimi təqdim olunur. Bu iddianı ortaya atanlar Qərb mediasıdır. Nüfuzlu Britaniya qəzetləri Qərbin Əsədlə barışmalı olduğunu yazırlar.BBC-yə müsahibəsində Britaniya ordusunun keçmiş baş qərargah rəisi, general Devid Riçarda görə, Qərb Suriya müharibəsində məğlub olduğunu etiraf etməlidir. Sitat: “Suriya savaşında məğlub olduğumuz görünür, amma bu, Suriyada sülhü də itirdiyimiz anlamına gəlmir. Bizim açıq strategiya formalaşdırmağımız lazımdır”.
Qeyd edək ki, bu iddiada müəyyən həqiqət payı az deyil. Çünki Suriyada savaşın taleyi məhz 2015-ci ilin payızından - Rusiyanın hərbi əməliyyatlara qatılmasından sonra əsaslı şəkildə dəyişib. Xüsusən də Hələbin alınması birbaşa Rusiya ordusunun dəstəyi, rus planı üzrə gerçəkləşib. O da məlumdur ki, Hələb və Suriyanın digər bölgələrində Qərbin dəstəklədiyi qüvvələr hökumətə qarşı savaşır. ABŞ-ın, Qərbin maliyyə, silah dəstəyi verdiyi silahlı dəstələr Suriyanın yarıdan çox hissəsinə faktiki olaraq nəzarət edir. Şimalda kürd YPG birlikləri, şimal-qərb bölgələrində ASO və digər silahlılar ərəb ölkələrindən, Qərbdən açıq dəstək alır.
Ötən gün Türkiyə mediasında Hələbin mühasirədə olan hissəsində NATO-nun əməliyyat qrupuna daxil olan 14 zabitin ələ keçməsi haqda xəbərlər yayılıb. Aralarında bir türk adı da olan siyahıda ABŞ, İsrail, Qətər, Səudiyyə Ərəbistanı, İordaniya və Mərakeş hərbçilərinin olduğu iddia edilir.
Bu məsələnin BMT-nin qapalı toplantısında müzakirə çıxarıldığı iddia olunsa da, hələlik heç bir tərəfdən rəsmi açıqlama yoxdur. Ancaq bu xəbərlərin məhz Hələbin boşaldılması, Rusiya-Qərb qarşıdurması fonunda yayılması diqqət çəkir. O da deyilir ki, Hələbin qalan hissəsi məhz bu zabitlərin geri verilməsi nəticəsində boşaldılacaq.
İstənilən halda Suriya münaqişəsi artıq bir qlobal toqquşmaya çevrilir. Çünki hər iki tərəfdə böyük dövlətlər və güclər var. Əgər münaqişənin ilk başlarında yalnız İran Bəşər Əsədə dəstık verirdisə, indi Rusiya, Çin, hətta Misir kimi ərəb ölkələri də Suriyada legitim hakimiyyət olaraq Bəşər Əsəd hökumətini müdafiə edir. Başlanğıcda isə Qərb dövlətləri, ABŞ, Fransa, Britaniya, Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı və körfəz ərəb ölkələri Suriya hakimiyyətinə qarşı 70-dən çox dövlətin qatıldığı böyük bir koalisiya qurmuşdu. “Suriyanın dostları” klubu son illərdə hansısa dövlətə qarşı qurulmuş ən böyük ittifaq idi.
Ancaq indi qüvvələr nisbəti Bəşər Əsədin xeyrinə dəyişib. Təbii ki, Suriya münaqişəsi 5 il əvvəlki mahiyyətindən çıxaraq hakimiyyətə qarşı etirazdan beynəlxalq güclərin rəqabət meydanına çevrilib. Bir tərəfdə Qərb və onun yerli müttəfiqləri, digər tərəfdə isə dünyadakı antiqərb bloku yer alır.
Hələbin hökumətin nəzarətinə keçməsi uzun müddət davam edən məğlubiyyətdən sonra B.Əsəd hakimiyyətinin ən böyük və həlledici qələbəsidir. Ancaq bu, hələ savaşın bitməsi demək deyil. Çünki hazırda faktiki olaraq Suriya ərazisinin yalnız 25-30 faiz hissəsi hökumətin nəzarətindədir. Yerdə qalan ərazilərin böyük hissəsində İŞİD, bir hissəsində kürdlər, bir hissəsində isə digər islamçı qruplar və ASO yerləşib. Hökumətin əlində isə Dəməşq (paytaxt), hələlik müharibənin “ayağı dəyməmiş” Laziqiyyə, Tartus kimi şəhərlər, o cümlədən Homs, Hama kimi viran qalmış, ancaq əhalinin böyük hissəsinin yaşadığı mərkəz və qərb bölgələr var. Hələb raundu Rusiyanın uğuru olsa da,
Suriyada savaş hələ uzun zaman davam edəcək. Ən azı tərəflər anlaşana qədər. Çünki hələlik qüvvələr nisbəti bir tərəfin üstünlüyündə deyil. Hələb savaşı zamanı İŞİD-in Palmiranı işğal etməsi Rusiya tərəfindən ABŞ provokasiyası olaraq dəyərləndirildi. Qəti bir söz demək mümkün olmasa da, Suriyada vəkalət savaşının hələ uzun müddət davam edəcəyi, tərəflərin bir-birini əzməyə, ağır zərbə vurmağa çalışacağı göz önündədir.
Suriya münaqişəsində Rusiyanın xeyrinə olacaq daha bir proses Türkiyənin Qərblə əlaqələrinin soyumasıdır. Amerikalıların kürdləri dəstəkləməsi Türkiyə ilə münasibətlər ciddi təsir edib və Moskva ilə Ankaranı yaxınlaşdırır. Son məlumatlara görə, Rusiya, Türkiyə və İran arasında Suriya münaqişəsi müzakirələri olacaq. Əgər bu danışıqlar başlasa, bu, o deməkdir ki, Suriyada ənənəvi cəbhə dağıla bilər. Bu isə münaqişənin həlli istiqamətində çox ciddi bir irəliləyiş olacaq.
musavat.com
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər