İraq tarixi və həkimilər |
Müəllif: Admin | Bölmə: Islam tarixi | Vaxt: 5-12-2015, 22:26 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 331
İraq tarixi və həkimilər
İraq Yüksək İslami Şurasının rəhbəri Əbdüləziz Həkim avqustun 26-da Tehran xəstəxanasında ağciyər xərçəngindən dünyasını dəyişdi. Bu hadisə İraqda, İranda və eləcə də bir çox müsəlman ölkələrində kədər doğurub. İraqda hökumət matəm elan edib. Əbdüləziz Həkimin vəfat etdiyi İranda da onun üçün anım mərasimi keçirilib. Əbdüləziz Həkimin vəfatı bir siyassətçi və ya ruhani liderin ölümü olmaqdan başqa həm də bir nəslin şərəfli, həm də acı tarixini gözlər önünə gətirir.
Əbdüləziz Həkim ötən əsrin 50-70-ci illərində Nəcəf elmi hövzəsinə rəhbərlik etmiş böyük İslam alimi, fəqih Ayətullah əl uzma Seyyid Möhsin Həkimin sonuncu-10-cu oğludur. Həkimilər ailəsi Həzrət Peyğəmbərin (s.a.s) nəslindən olub və İslam tarixinə böyük şəxsiyyətlər - alimlər, fəqihlər, əxlaq ustadları, həkimlər - bəxş edib. Hal hazırda Həkimi soyad sonluğunu daşıyan çoxlu sayda İslam alimləri İraqda, İranda din elmləri sahəsində çalışırlar. Hazırda Nəcəfdə yaşayan Ayətullah əl uzma Muhəmməd Səid Həkim mərhum Möhsin Həkimin bacısı oğludur.
Hövzədən siyasətə
Həkimilər nəslinin parlaq nümayəndəsi Möhsin Həkim ötən əsrin ortalarında Nəcəfin söz sahibi ruhani lideri olsa da siyasi proseslərlə qarışmayıb. Baxmayaaraq ki, həmin vaxt, ta Bəəs Partiyası iqtidarı ələ keçirənədək Nəcəf İraqın həmd də qərar mərkəsi idi. Şiə ruhanilərinin tarix boyu bu ölkədə siyasi proseslərə təsiri olmuşdu. Ancaq ötən əsrin 60-cı illərindən başlayaraq İraqda siyasi vəziyyət dəyişir. Sol millətçi görüşlü bəəsçilərin hakimiyyət olimpinə dırmanması paralel olaraq adətən hökumətlərlə məsafə saxlayan və xalq arasında güclü nüfuzu olan şiə ruhaniyyətinin zəiflədilməsi ilə müşahidə olunur. Bu zaman təbii olaraq ruhaniyyət arasında bu təyiqlərə müqavimət göstərən əsasən gənc nəsildən olan ruhanilər meydana çıxır. Bu düşərgənin ən parlaq nümayəndəsi fitri istedadı, qabliyyəti ilə seçilən Ayətullah uzma Muhəmməd Baqir Sədr idi. Sədrin yaxın silahdaşları arasında livanlı Musa Sədr, Ayətullah Muhəmməd Huseyn Fəzlullah, Muhəmməd Sadiq Sədr, Muhəmməd Baqir Həkim və digərləri vardı.
Muhəmməd Baqir Həkim
1939-cu ildə Nəcəfdə böyük fəqih Ayətullah Möhsin Həkimin ailəsində dünyaya gəlib. Islami təhsil alıb. 25 yaşında artıq Bağdad Universiteti din elmləri fakultəsində Quran və müqayisəli fiqh mövzusunda dərs deməyə başlayıb. Eyni zamanda atası Ayətullah Möhsin Həkimin Həcc nümayəndəsi, ölkənin bir sıra məntəqələrində mübəlliğ-nümayəndəsi kimi fəaliyyət göstərib. 1958-ci ildə siyasi proseslərə qatılaraq İslami Dəvət Partiyasını yaradanlardan biri olub. Iki dəfə həbs olunub və 1980-ci ildə ustadı Baqir Sədr öldürüldükdən sonra İraqı tərk edərək əvvəlcə Suriyaya, daha sonra İrana gedir. Bu arada qeyd edək ki, Səddam hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra şiə ruhaniyyətinin bir qismi öldürüldü, qalanları isə sürgün olundu. Bu qanlı dönəmdə təkcə həkimlər ailəsində yaşı 80-dən 15-ə qədər olmaqla 60 üzvü öldürüldü.
Irana köçən Baqir Həkim Tehran Universitetində dərs deməklə yanaşı siyasi fəaliyyətini davam etdirir. 1986-cı ildə təsisçiləri arasında özünün də olduğu "Məclisi Əla" İraq İslam İnqilabı Ali Şurasına sədr seçilir. Daha sonralar təşkilatın silahlı qanadı olan "Bədr briqadaları"nı yaradıldı. 2003-cü ildə İraqda Səddam hakimiyyəti devrildikdən sonra ölkəyə dönən Həkim dini və siyasi fəaliyyətlərini davam etdirir. Həmin ilin avqustun 29-da Nəcəfdə İmam Əlinin (ə) hərəmində cümə namazından çıxarkən baş verən bomba partlayışında şəhid olur. Onunla birlikdə namazda olan 86 nəfərdə şəhid olur.
Qeyd edək ki, Baqir Həkim nüfuzlu ruhani və siyasi xadim kimi xarakterizə olunurdu. Onun rəhbərlik etdiyi partiya ölümündən sonra keçirilən parlament seçkilərində 275 nəfərlik İraq parlamentində 64 mandat qazandı. Hazırda İraq Ali İslam Şurası hakimiyyət koalisiyasına daxildir. "Bədr briqadaları" isə silahı ilə birlikdə hökumət təhlükəsizlik qüvvələri tərkibinə daxil edildi.
Əbdüləziz Həkim
Baqir Həkimin ölümündən sonra təşkilata rəhbıərlik kiçik qardaşı, Möhsin Həkimin sağ qalan sonuncu oğlu (digər 9 oğlunun hamısı öldürülüb) Əbdüləziz Həkimə keçdi. Onun dövründə keçirilən seçkilərdə İraq Ali islam Şurası parlamentdə 64 yer qazanaraq hökumətdə təmsil olundu. Ancaq son illərdə ağciyər xərçəngindən əziyyət çəkən Əbdüləziz Həkim hərakatın simvolik lideri kimi tatınırdı. Şuranın işlərini idarə edən isə onun oğlu Əmmar Həkim idi. Qeyd edək ki, ölümündən bir qədər əvvəl Əbdüləziz Həkimin İraqın fedarasiyay çevrilməsi, şimalda kürdlərin, mərkəzdə sünnilərin, cənubda isə şiələrin idarəçiliyinə verilməsi təklifini müdafiə edən açıqlaması ciddi qalmaqala səbəb olmuşdu. Bəlli olduğu kimi, İraqda bir çoxları federallaşmaya İraqın bölünməsinin əsası kimi baxırlar. Bu günlərdə isə əvvəllər aralarında ciddi ixtilafların olduğu Sədr Hərəkatı ilə Ali İslam Şurası arasında gələn ilin yanvarında keçiriləcək seçkilərdə əməkdaşlıqla bağlı razılaşma imzalanmışdı.
Əbdüləziz Həkim 1950-ci ildə Nəcəf şəhərində Ayətullah Möhsin Həkimin ailəsində dünyaya gəlib. Ruhani təhsili alan Əbdüləziz Həkim 1980-ci ildən İrana köçüb. 2003-cü ildən İraq Ali İslam Şurasının rəhbəri kimi qardaşı Baqir Həkimi əvəz edib. Iranala yaxın münasibətlərinin olmasına rəğmən Həkim hər hansı bir ölkənin İraqın daxili işlərinə qarışmasının əleyhinə olduğunu bəyan edirdi. Hakimim koalisiyanın üzvü olan Həkim İraqda sabitliyin yaradılması istiqamətində ciddi addımlar atmışdı. Son illərdə ağciyər xərçəngindən əziyyət çəkən Həkim tez-tez xəstəxanaya yerləşdirilirdi.
Son dövrlərdə xəstəliklə əlaqədar siyasi fəaliyyətini zəiflədən Əbdüləziz Həkimi oğlu Əmmar Həkim əvəz edirdi. Əmmar Həkimin atasının siyası varisi olacağı bildirilir.
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər