Qısamüddətli qeyb dövrünün şiə alimləri |
Müəllif: Admin | Bölmə: Məqalələr | Vaxt: 27-10-2015, 10:31 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 390
Qısamüddətli qeyb dövrünün şiə alimləri
Şeyx Tusi öz kitabında İmam Hadinin (ə) səhabələrindən 184, İmam Əskərinin (ə) səhabələrindən isə 102 nəfərin adını qeyd edir. [1] Bunların arasında tanınmış alimlər də vardır. Onlar imamlardan kifayət qədər hədis nəql etmiş və təlif etdikləri əsərlər günümüzə qədər gəlib çatmışdır.
1. Əhməd ibn Muhəmməd ibn İsa Qumi (vəfatı: h.q 274). Qumdakı Əşəri ailəsinin və elmiyyə hövzəsinin böyüklərindən, İmam Hadi (ə) və İmam Əskərinin (ə) səhabələrindın biri olmuşdur.
“Kutubi-ərbə”də [2] nəql olunan hədislərin bir çoxunun sənədini araşdırdıqda hədislərin sənədində onun adına rast gəlmək olar. Bu da onun hədis elmi və nəqlində etimadlı şəxslərdən olmasının göstəricisidir. Onun yetişdirdiyi şagirdlərin sayı da elmdəki yüksək məqamından xəbər verir. Mənbələrdə onun təlif etdiyi 15 əsərin adı qeyd edilmişdir. [3]
2. Abdullah ibn Cəfər Humeyri (vəfatı: h.q 310). O da İmam Hadi (ə) və İmam Əskərinin (ə) sahəbələrindən və qısamüddətli qeyb dövrünün tanınmış alimlərindəndir.
Mənbələrdə onun da nəql etdiyi bir çox hədisə rast gəlmək olar. Təlif etdiyi əsərlərdən “əl-Ğeybə”, “Qurbul-İsnad” və “Toqiat” kitablarının adlarını çəkə bilərik. [4]
3. Səd ibn Abdullah Qumi (vəfatı: h.q 299). Hümeyri kimi qısamüddətli qeyb dövrünün tanınmış simalarındandır.
Şeyx Tusi onu İmam Həsən Əskərinin (ə) səhabələrindən hesab edərək onun təlif etdiyi otuza yaxın kitabın adını çəkmişdir. O cümlədən “əl-Rəhmə” və fiqhin müxtəlif fəsillərini bir neçə cilddə ehtiva etmiş “Musuətul-fiqhiyyə” kitablarını qeyd edir. [5] “əl-Məqalat vəl-firəq” kitabı onun zamanımıza qədər gəlib çatmış yeganə kitabıdır.
4. Əhməd ibn Xalid Bərqi (vəfatı: h.q 281). İmam Cavad (ə) və İmam Hadinin (ə) şagirdlərindəndir.
O, 110 müxtəlif ravidən hədis nəql etmişdir. Onun təlifləri arasında ən məşhuru bütün elm sahələrini əhatə edən hədislər toplusu olan “əl-Məhasin” kitabıdır. “Rical” kitabı onun günümüzə qədər gəlib çatmış kitablarındandır. [6]
5. Hüseyn ibn Səid Əhvazi və qardaşı Həsən. Həmin dövrün görkəmli alim və yazıçılarındandır.
Bu iki qardaş İmam Rzanın (ə) zamanından [7] İmam Hadinin (ə) dövrünə qədər imamların yanında şagirdlik etmişlər. Kufədən Əhvaz şəhərinə köçdüklərinə görə onları Əhvazi çağıraraq bu şəhərə mənsub etmişlər. Mənbələrdə bu iki qardaşın fiqh, təfsir və əxlaq sahəsində təlif etdiyi otuza yaxın kitabın adı çəkilir. [8] Hüseyn Əhvazinin təlifləri arasında zamanımıza qədər gəlib çatan və çap olunan hədislər toplusu olan “əl-Mumin” kitabıdır. Bu kitabda möminlərin və şiələrin xüsusiyyətlərini vəsf edən hədislər toplanmışdır.
Yuxarıda qeyd olunanlardan əlavə, həmin dövrün bir çox görkəmli alimlərinin tərcümeyi-halını bu kiçik məqaləyə sığdıra bilməyəcəyimizdən ancaq onların bəzilərinin adlarını qeyd edirik:
İbrahim ibn Məhziyar Əhvazi
Əhməd ibn İshaq Razi
Hüseyn ibn Əşkiyəb Qumi
Səhl ibn Ziyad Adəmi
Əli ibn Həsən ibn Fəzzal
Əli ibn Rəyyan ibn Səlt
Fəzl ibn Şadan Nişaburi
Əhməd ibn İdris Qumi
Davud ibn Qasim Cəfəri
Bəhruz Camal
imamzaman.az
[1] Şeyx Tusi, “Rical” kitabı, səh.383-403
[2] Kutubi-Ərbə – şiələrin 4 böyük hədis toplusu olan “ əl-Kafi”, “Mən la yəhzuruhul fəqih”, “Təhzibul-Əhkam”, “əl-İstibsar” kitablarına deyilir.
[3] Nəcaşi, “Rical” kitabı, c.1, səh.216, Möcəmun rical əl-hədis, c.2, səh.296.
[4] Nəcaşi, “Rical” kitabı, c.1, səh.18, Şeyx Tusi, əl-Fihrisrt, səh.167
[5] Şeyx Tusi,“Rical” kitabı, səh.399, Şeyx Tusi, əl-Fihrist, səh.135, Nəcaşi, “Rical” kitabı, c.1, səh.401
[6] Möcəmun rical əl-hədis, c.2, səh.261, Şeyx Tusi, əl-Fihrist, səh.62, Nəcaşi, “Rical” kitabı, c.1, səh. 204
[7] Şeyx Tusi, əl-Fihrist, səh.112.
[8] Həmin mənbə
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər