Maşın və nəqliyyat vasitələrinin xümsü |
Müəllif: Admin | Bölmə: Məqalələr | Vaxt: 3-10-2015, 09:11 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 337
Maşın və nəqliyyat vasitələrinin xümsü
Nəqliyyat vasitələrinin xümsü
Sual 65: Minik maşınına xüms düşürmü? Motosiklet və velosiped necə?
Bütün müctəhidlərin rə`yi: Əgər qazanc vasitəsi deyilsə, ona ehtiyac varsa, həmçinin özü və ailəsinin şə`ninə uyğundursa xümsü yoxdur.
Qeyd: Məsələ o hala aiddir ki, nəqliyyat vasitəsini həmin ilin qazancından əldə etsin.
Sual 66: İş qazancından əldə edilmiş, bə`zən şəxsi, bə`zən isə yük daşımaq, kirayə və qazanc üçün istifadə olunan nəqliyyat vasitəsinə (məsələn, minik maşını və yük maşını) xüms düşürmü?
Bütün müctəhidlərin rə`yi: Şə`ninə uyğun olan və şəxsi ehtiyacları üçün istifadə etdiyi hissəsinə xüms düşmür. Lakin qazanc məqsədi ilə istifadə olunan hissəsinə xüms düşür.
Qeyd: Misal üçün nəqliyyat vasitəsinin dəyəri üç milyon manatdır. Bir şəxs ilin yarısını bu vasitədən qazanc məqsədi ilə istifadə etmiş, qalan altı ayı isə şəxsi ehtiyaclarına sərf etmişdir. Xüms ili tamamlandıqda nəqliyyat vasitəsinin dəyərinin yarısının xümsünü verməlidir. (Üç yüz min manat)
Qeyd: Əgər nəqliyyat vasitəsini özü və ailəsinin yaşayış ehtiyacları üçün alıbsa və bə`zən təsadüf olaraq onunla qazanc əldə edirsə, xümsü yoxdur.
Sual 67: İşçi maaşımdan minik maşını almışam ki, onunla qazanc əldə edib dolanışığımı idarə edəm. Çünki dolanışığım, üçün işçi maaşım kifayət etmir. Bu maşına xüms düşürmü?
İmam (r), Fazil, Sistani, Məkarim və Xamenei: Sərmayəyə xüms düşür. Əgər onun xümsünü verdikdə (hərçənd hissə-hissə) qalan hissə ilə dolanışığın idarə edə bilməzsə xümsü yoxdur.
Nuri, Təbrizi və Behcət: Sərmayənin (maşın) dolanışığın idarəsi üçün zəruri olan miqdarına xüms düşmür. Lakin qalan miqdarın xümsü verilməlidir.
Safi və Vəhid: Sərmayəyə xüms düşür. Əgər xümsü ödədikdə dolanışığını idarə edə bilmirsə, şər`i hakimə ödəyib sonradan ondan borc götürə bilər.
Qeyd: Əlbəttə, maşınla işləməkdən əldə olunan qazanca xüms düşür.
Maşın satışının xümsü
Sual 68: Mən bir il öncə ehtiyacım olduğu minik maşını almışdım. Sonradan onu satıb puluna yeni model maşın almışam. Yeni maşına verdiyim pulun qalan hissəsini də ilin gəlirindən ödəmişəm. Xüms verməliyəmmi?
İmam (r): Satdığınız birinci maşının pulunun xümsü dərhal verilməlidir. Əgər maşını yeni maşınla əvəz etsəniz, xümsü yoxdur.
(İmamdan (r) başqa) Bütün müctəhidlərin rə`yi: Əgər yeni avtomobilə ehtiyacınız varsa və şə`ninizə uyğun olarsa, xümsü yoxdur.
Qeyd 1:Məsələ o hala aiddir ki, xüms ili tamamlanmamış satılmış maşının pulu ilə yeni maşın alsın. Əgər bu pul xüms ilinin sonunadək qalarsa, evin satış pulu sualının hökmündə olacaq.
Qeyd 2: Bə`zi mərcelər maşın sözünü işlətməsələr də, maşınla başqa ehtiyac olan vasitələr arasında bu cəhətdən fərq yoxdur.
Avtomobil istiqrazının xümsü
Sual 69: Ehtiyac duyulan avtomobili almaq üçün hesaba köçürülən qazanc puluna il tamamlandıqda xüms düşürmü?
İmam (r), Sistani, Təbrizi, Safi və Vəhid: Xüms düşür.
Məkarim: Əgər beh ünvanında hesaba köçürülübsə, xümsü yoxdur. Əmanət şəklində olarsa, xümsü var.
Behcət, Nuri, Fazil və Xamenei: Əgər maşına ehtiyac olarsa və onu yalnız hesaba pul köçürmək yolu ilə almaq mümkündürsə, xümsü yoxdur.
Qeyd 1: Uyğun təşkilata köçürülən pulun qazancı olarsa, bir il ötdükdən sonra ona xüms düşür.
Qeyd 2: Qeyd olunmuş hökm yalnız avtomobilə yox, ehtiyac duyulan və pul köçürmək yolu ilə alınan hər bir vasitəyə şamil olunur.
Sual 70: Bir nəfər xüms ilinin ortalarında şəxsi istifadəsi üçün maşın alır. Əgər onu xüms ili tamamlandıqdan sonra təhvil götürərsə, xümsünü verməlidirmi?
(Sistanidən başqa) Bütün müctəhidlərin rə`yi: Xeyr, xüms vermək lazım deyil.
Sistani: Onun xümsünü günün qiyməti ilə verməlidir.
Qeyd: Həzrət ayətullah Sistani əşyanın məuna xərclərindən olmasında hazırkı istifadəsini (xüms ilindən öncə) şərt bilir.
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər