Prezidentin islahatlar mesajına ilginc reaksiyalar |
Müəllif: Admin | Bölmə: Xəbərlər | Vaxt: 28-01-2016, 16:18 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 252
Prezidentin islahatlar mesajına ilginc reaksiyalar
Əli Məsimli: “Neftsiz də pul qazanmağı bacaran çevik hökumət modelinə keçmək lazımdır”; Zahid Oruc: “İslahatların alternativi yoxdur və hər hansı komanda üzvü bunu qəbul etmirsə, onu yeni idarəçilik üslubu avtomatik kənara atacaq” “Azərbaycanda həyata keçirilən özəlləşdirmə ölkədə sahibkarlığın dairəsinin genişləndirilmsində mühüm rol oynayıb. Bu sahədə müsbət məqamlar məlum olmaqla yanaşı, neqativlər də olub”.
Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Əli Məsimli bu fikirləri prezidentin 26 yanvarda hakim komandanın üzvləri və sahibkarlarla görüşü zamanı özəlləşdirmə prosesinin davam etdirilməsi ilə bağlı çıxşını “Yeni Müsavat”a şərh edərkən bildirdi.
Deputatın sözlərinə görə, ölkədə özəlləşdirmə prosesinin aparılması üçün imkanlar var, amma bəzi şərtlərə əməl olunması zəruridir: “Özəlləşdirilən vacib müəssisə və sahələrdə iki ciddi problem - effektli sahibkar və özəlləşdirilən obyektin rəqabət qabiliyyətli səviyyəyə gətirib çıxarmaqdan ötrü zəruri olan həcmdə sərmayə qoyulması məsələsi öz həllini tapmadığından, kimlərsə bir sıra vacib müəssisələri alıb, qapısına qıfıl vurub, işə salmaq istiqamətində heç bir iş görməyib. Digərləri özəlləşən müəssisəni lazımi səviyyədə işlədə bilmir və sair. Ona görə də yerli və xarici mütəxəssislərin köməyi ilə Azərbaycanda indiyədək həyata keçirilən özəlləşdirmə obyektiv təhlil edilməli, onun müsbət cəhətləri inkişaf etdirilməli, neqativləri isə sözügedən həmin iki səhvi buraxmadan aradan qaldırılmalıdır”.
Ə.Məsimlinin sözlərinə görə, bu istiqamətdə çox iş görmək olar: “Xüsusən regionlarda özəlləşdirilib, indiyədək işləməyən müəssisələrin hələ potensial bazarını itirməyən ümidverici hissəsinin məsələsinə yenidən baxılması, xüsusi sağlamlaşdırma proqramları hazırlanıb həyata keçirilməsi və onların inkişafı, AZAL, eləcə də su, işiq, qaz və sair kommunal və digər xidmətlərlə bağlı sahələrin optimal variantda özəlləşdirilməsi və ya uzunmüddətli istifadəyə verilməsi məsələsinin həll edilməsi, Dövlət Neft Şirkətinin əsas özəyi, strateji blokları istisna olmaqla, dövlət mülkiyyətində olan digər sahələrin birinci mərhələdə nəzarət səhm paketi - 51 faiz - dövlətin əlində qalmaqla, səhmlərin qalan hissəsini satılması yolu ilə özəlləşdirilməyə gedilməsi”.
Deputat bildirdi ki, bu prosesin həyata keçirilməsi zamanı bir necə məsələnin optimal kombinasıyasına nail olmaq lazımdır: “Birincisi, özəlləşmə zamanı iki ciddi problem - effektli sahibkar və özəlləşdirilən obyekti rəqabət qabiliyyətli səviyyəyə gətirib çıxarmaqdan ötrü zəruri olan həcmdə sərmayə qoyulması məsələsinin həlli mütləq vacibdir. İkincisi, özəlləşdirilən müəssisə və obyektlərə fərdi və differensial yanaşma olmalıdır. Məsələn, elə dövlət obyektləri var ki, - məsələn, AZAL - onların özəlləşdirilməsində büdcəyə yetərincə əlavə vəsaitin daxil olması, elə müəssisə var ki, - məsələn, indiyədək hansısa rayonda bağlı qalan qida istehsalı müəssisəsi - onun özəlləşdirmə qiyməti yox, tez bir zamanda işə salınıb səmərəli fəaliyyət göstərməsi prioritet olmalıdır. Üçüncüsü, özəlləşdirmə yolu ilə ənənəvi sahələrin bərpası. Elə sahə var ki, məsələn, Şəki İpək İstehsalat Birliyinin özəlləşdirilməsinin indiyədək olan nəticələri obyektiv araşdırılmalı, burada ipəkçilik kimi ənənəvi sahənin bərpası, əhalinin yüngül sənayenin yerli məhsulları ilə təminatının yaxşılaşdırılması, Şəkidə işsizliyin azaldılmasına sanballı töhfə, xaricə rəqabət qabiliyyətli malların çıxarılması və bu sahənin valyuta gətirən sahəyə çevrilməsi əsas kimi götürülməlidir. Dördüncüsü, özəlləşdirilən və ya uzunmüddətli istifadəyə veriləcək, məsələn, əhalinin və obyektlərin enerji, su, qaz təchizatı və sair sahələrdə əhaliyə davamlı və keyfiyyətli xidmət, şəffaflıq, həmin sahələrdə korrupsiya kimi neqativlərin aradan qaldırılması prioritet olmalıdır. Beşincisi, özəlləşdirmə vasitəsi dövlət büdcəsinin əlavə maliyyə yükündən, subsidiyalardan və sairdən azad edilməlidir. Məsələn, AZAL-a dövlət dəstəyi. Bu sahədəki lüzumsuz dövlət xərclərindən azad olmaq, həm də onların xaricdən aldıqları kreditlərə dövlət təminatı verib, ödənilməyəndə dövlət tərəfindən mütləq ödənilməsi işindən qurtulmaq və sair. Altıncısı, Dövlət Neft Şirkəti istisna olmaqla - Rusiyada və digər yerlərdə neftlə bağlı sahələrin özəlləşdirilməsinin mənfi məqamlarına baxıb, nəticə çıxarmaq və bu sahənin dövlət mülkiyyətində qalması daha düzgün variantdır - dövlət mülkiyyətində olan digər sahələrin çoxunun nəzarət səhm paketini (51 faiz) əldə saxlamaqla özəlləşdirməyə və ya uzunmüddətli istifadəyə vermək olar. Yeddincisi, özəlləşdirmənin investor tərəfindən xüsusi sağlamlaşdırma proqramı ilə paralel həyata keçirilməsi”.
Bəzi ekspertlər hesab edir ki, islahatları bu komanda ilə aparmaq mümkün deyil, ona görə də komanda yenilənməlidir. Ə.Məsimli də mövcud komanda ilə islahatların həyata keçirilməsini mümkün saymır: “Doğrudur, indiki komandada öz sahəsini professional səviyyədə bilən adamlar var və onlar əllərindən gələni edirlər. Amma bu, azdır. Azərbaycanda yaranmış vəziyyətdən az itki ilə və etibarlı şəkildə çıxıb, davamlı inkişaf, real tərəqqi və əhalinin əksəriyyətinin güzəranının Azərbaycanın potensial imkanlarına layiq səviyyədə yaxşılaşdırılması yoluna çıxmaqdan ötrü, kadr islahatları ilə birgə ciddi struktur islahatları həyata keçirmək lazımdır. Daha çox neft pullarını xərcləmək üzrə ixtisaslaşan hökumət modelindən, neftsiz də pul qazanmağı bacaran çevik hökumət modelinə keçmək lazımdır. Neftin qiymətinin kəskin surətdə aşağı düşməsi və manatın dollara nisbətdə dəyərdən düşməsinin yaratdığı problemlərin həllinə yönəlik qısa, orta və uzun müddətə səmərə verən tədbirlərin effektiv kombinasiyasını özündə əks etdirən radikal islahatlar proqramı və ölkədə yaranmış yeni situasiyaya adekvat hərəkət edə, indiki kadrların da bir hissəsindən səmərəli və yerində istifadə etməklə, həmin proqramı həyata keçirə bilən müasir təfəkkürlü insanların və texnokratların çoxluq təşkil etdiyi mobil, dünyada baş verən proseslərə operativ və dəqiq reaksiya verib, həyata keçirilən iqtisadi siyasətə gecikmədən yaradıcılıqla zəruri korrektələr etməyi bacaran və həm də öz şəffaf və səmərəli fəaliyyəti ilə oliqarxiyanın ölkə iqtisadiyyatına ziyanlı təsirinin azaldılmasına yönəlmiş fəailiyyət göstərə bilən komanda lazımdır”.
Məmurları davamlı şəkildə tənqid etməklə və islahatlara çağırmaqla son günlər diqqət mərkəzində olan deputat Zahid Orucun isə prezidentin dediklərinə reaksiyası aşağıdakı kimi oldu: “Prezident tribunaya çıxan biznes adamlarının dili ilə səsləndirilən problemlərin gerçək miqyasını hamıdan yaxşı bilir və rəsmi tədbirlərin sərt qərarların alınması meydanı olmadığını da nəzərə almalıyıq. Bizim böyük sahibkar ordusu inqilabi islahatların və yeni postneft dövrü dəyişikliklərinin onun qapısını döydüyünü yaxşı görür. Çünki icra orqanları kəskin ictimai təzyiq qarşısındadırlar. Məmurlar isə cəmiyyətin sosial tələblərini daşımaq gücündə deyillər. Çıxış yolunun bürokratizmin və qanunsuz tələblərin dayandırılması olduğunu hər kəsdən daha sərt şəkildə ölkə rəhbərinin özü dilə gətirir. Lakin möhtərəm prezidentimiz bütün cəbhə boyu keçmiş iqtisadi quruluşa və icra komandasına qarşı mübarizə elan etməsinin nəticələrini də hesablayır və fərqli bir yol xəritəsi seçməsinə səbəb də budur. Gəlin razılaşaq ki, hər bir narazı insanın arzuları ilə dövləti yönləndirmək çox çətindir. Çünki qanunsuzluğa qarşı tədbirlər seçilərkən böyük müqavimətləri qırmaq gərək olduğunu nəzərə almalıyıq. Lakin islahatların alternativi yoxdur və hər hansı komanda üzvü bunu qəbul etmirsə, onu yeni idarəçilik üslubu avtomatik kənara atacaq”.
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər