Azәrbaycanın İslam dünyasında örnək ölkə olmaq şansı |
Müəllif: Admin | Bölmə: Xəbərlər | Vaxt: 18-01-2016, 07:52 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 316
Azәrbaycanın İslam dünyasında örnək ölkə olmaq şansı
Tarixi ənənə və mövcud şәrtlәr ölkәmizin müsəlman dünyasında “sabitlik ada”sına çevrilməsinə imkan yaradır Ötən həftənin cümə günü Bakıda məscidlərin birində şiə və sünni məzhəbləri tərəfdarlarının iştirakı ilə vəhdət (birlik) namazı qılındı. Gündəmi zəbt edən devalvasiya, onun ardınca gələn sürətli bahalaşma və bunların doğurduğu etirazlar fonunda bu xəbər kölgədə qalsa da, əslində önəmli olay idi.
Əlbəttə, məsələ heç də hökumətin 2016-cı ili “multikulturalizm ili” elan edib, paytaxtın mərkəzi məscidində bir qrup dindara namaz qıldırmasında deyil. Bu cür aksiyaları istənilən hökumət və ya rəsmi dini qurumlar təşkil edə bilər.
Bu hadisənin daha fərqli və diqqətçəkən olmasının başqa səbəbləri var. İlk növbədə bu hadisə müsəlman dünyasında məzhəblər arasında münasibətlərin gərginləşdirildiyi bir dönəmə təsadüf edir. Yaxın Şərqdə müsəlman dövlətlər arasında kəskinləşən siyasi mübarizə dini zəmində bölücülüyü dərinləşdirib və fərqli qruplar yenidən məzhəblər ayrılığını siyasi kart kimi istifadə etməyə çalışır. Hətta ən sabit ölkələrdə belə gərginlik hiss olunur. Belə bir vaxtda Azərbaycanda nəinki məzhəblər arasında bölücülük çağırışları gəlmir, əksinə fərqli dini cərəyanların tərəfdarları bir araya gəlib, birlikdə namaz qılır. Əlbəttə, bu cür müsbət örnəklər daha bir neçə ölkədə də qeydə alınıb. Görünür ki, müsəlman toplumları indi bu mövzuya həssas yanaşırlar.
Ancaq ən mühüm məqam Azərbaycanda bu yöndə həm də ciddi tarixi təcrübənin olmasıdır. Yəni necə deyərlər, müsbət nümunə üçün baza mövcuddur.
İslam dini Azərbaycanda yayıldıqdan sonrakı illərdə ölkəmizdə fərqli İslam cərəyanları formalaşmışdır. 8-9-cu əsrlərdə Əhli-Beyt imamların (ə) ailə üzvlərinin Azərbaycana pənah gətirməsi, Bakıda, Gəncədə, Bərdə də və başqa regionalarda sığınacaq tapması, sonrakı illərdə ölkənin fərqli bölgələrində sufi təsəvvüf cərəyanlarının geniş yayılması Azərbaycanda yaşayan insanların fərqli din və inanclara hәr zaman dözümlü yanaşmasının göstəricisidir. Nəsimi, Seyid Yəhya kimi şəxsiyyətlərin irsinin yaşadığı ölkədə dini zəmində düşmənçilik mümkün deyil. Bütün türk toplumlarında olduğu kimi Azərbaycanda da təsəvvüf və belə demək mümkünsə, dinc yanaşı yaşama ideyası geniş yayılıb.
Maraqlıdır ki, Azərbaycan tarixində qeydə alınan dini zəmində gərginlik yalnız xarici müdaxilələr, içəridən deyil, ölkə xaricindən gələn təsirlər, savaşlar zamanı qeydə alınıb. Bu mənada yerli azərbaycanlı əhali arasında əslində dini zəmində tolerantlıq üçün böyük təcrübə və imkanlar var.
Burda daha bir mühüm məqam QMİ-nin yeri və roludur. Hər nə qədər yarıtmaz fəaliyyətinə görə tənqid olunsa da, QMİ şiə və sünni dini mərkəzlərinin vahid qurumda birləşdiyi az saylı, hətta nadir nümunələrdən biridir. Hətta ən sivil, demokratik ölkələrdə belə müsəlman məzhəblərinin dini mərkəzlərinin bir qurumda birləşməsi nümunəsi çox nadir hallarda rast gəlinən faktdır. Üstəlik, nəzərə almaq lazımdır ki, Rusiya istilası dönəmindən qalmış olsa da, artıq 200 ilə yaxın yaşı olan bir qurumun köklü təcrübəsi var, ənənəvi məzhəb ruhanilərini birləşdirib.
Həm ənənəvi yanaşma, tarixi dəyərlər, həm də mövcud struktur imkan verir ki, Azərbaycan müsəlman dünyasında dini baxımdan “sabitlik adası” olsun. Hələlik bu istiqamətdə bir addım atılıb. Doğrudur, ilk addımı dövlət atıb. Amma dövlət dəstəkləsə dini qurumlar sistemli şəkildə bu prosesi davam etdirsə Azərbaycanda bu yöndə inkişaf, dindarlar arasında süni yaradılan soyuqluq, kəskin qarşıdurma mühitini aradan qaldırmaq mümkün olar. Bunun üçün eyni zamanda tolerantlıq, birgəyaşayışı təşviq edən seminarlar, çağırışlar və İslam alimlərinin, müqəddəslərinin birlik və tolerantlıq mövzusundakı kəlamlarının, hədis və ayələrin daha çox təbliğinə ehtiyac var.
Təbii ki, Azərbaycanda daxildə və xaricdə maraqlı qüvvələr müəyyən dini qruplar üzərində təsir yaradıb, onları siyasi rıçaqa çevirməyə çalışacaqlar. Bu səbəbdən də müəyyən mənada, xarici təsiri də azaltmaq, daxildə savadlı kadrları yetiştirmək kimi kompleks işlərin görülməsinə ehtiyac var.
musavat.com
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər