TANAP BTC-ni əvəz edə bilərmi? |
Müəllif: Admin | Bölmə: Xəbərlər | Vaxt: 29-01-2016, 20:07 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 209
TANAP BTC-ni əvəz edə bilərmi?
Layihənin tikintisi üzrə proseslər sürətləndirilib Dünya bazarında neftin ucuzlaşması və Azərbaycan üçün neft dövrünün tədricən başa çatması, digər bir enerji vahidi olan qazın xarici bazarlara çıxarılması prosesinin sürətləndirilməsini şərtləndirib. Məhz bu səbəbdən hökumət TANAP layihəsinin vaxtında tikilib istifadəyə verilməsində maraqlıdır.
Təsadüfi deyil ki, TANAP layihəsinin tikintisi üzrə proseslər sürətləndirilməsi üçün yanvarın 27-də SOCAR-ın prezidenti Rövnəq Abdullayev və şirkət rəhbərliyinin nümayəndələri Türkiyədə səfərdə olub. Səfər çərçivəsində R.Abdullayev Türkiyənin energetika və təbii sərvətlər naziri Berat Albayrakla görüşüb. Görüşdə TANAP-ın inşası işlərinin, eyni zamanda, Petkim yarımadasında həyata keçirilən layihələrin vaxtında və yüksək keyfiyyətlə başa çatdırılacağına əminlik ifadə olunub.
Qarşılıqlı maraq doğuran sahələr üzrə əməkdaşlığın genişləndirilməsi imkanları müzakirə edilib, bu istiqamətdə ətraflı fikir mübadiləsi aparılıb.
SOCAR-ın prezidenti Türkiyəyə səfəri çərçivəsində "Transanadolu" qaz boru kəməri-TANAP konsorsiumunun İdarə Heyətinin iclasında da iştirak edib. İclasda 2016-cı il üçün layihə çərçivəsində görüləcək işlərə dair fikir mübadiləsi aparılıb, zəruri sənədlər təsdiqlənib. Eləcə də layihənin operatoru olaraq SOCAR-ın fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilib.
Görünən odur ki, TANAP-ın gündəmdə olması başqa bir iri layihə olan Bakı - Tiflis - Ceyhan layihəsini gündəmdən salıb. Nə ölkə başçısının, nə də hökumət rəsmilərinin son çıxışlarında bu boru kəmərinin adı çəkilmir. Bütün bunlar diqqətlərin TANAP üzərində cəmləşməsindən xəbər verir.
Enerji məsələləri üzrə ekspert, Neft Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban “Yeni Müsavat”a açıqlamasında bildirdi ki, TANAP layihəsinin bu gün gündəmdə olmasının əsas səbəbi layihənin tikinti mərhələsində olması ilə bağlıdır: “Xatırlayırsınızsa, Bakı-Tiflis-Ceyhan layihəsi bu mərhələdə olan zaman vaxtaşırı müzakirələr gedirdi. TANAP artıq son tikinti mərhələsinə qədəm qoyur. Yanvarın 25-də TANAP layihəsinin son hissəsini tikəcək şirkət elan edildi. Türkiyə-Hindistan birgə müəssisəsi layihənin sonuncu- Əskişəhərdən Upsalayacan, Türkiyə-Yunanıstan sərhədinə qədər olan hissəsini tikəcəklər.
Bununla da faktiki olaraq TANAP-ın tikinti məsələləri bitmiş oldu. Ötən il kəmərin 200 kilometrlik hissəsi qaynaq edilmişdi, bu il isə 1000 kilometr olacaq. Ümumilikdə, 2017-ci ilin sonunacan 1350 kilometr hissə tam qaynaq edilib basdırılmalı, test olunmalıdır ki, 2018-ci ildə buradan qaz verilə bilsin. Faktiki olaraq, boru kəmərinin tikinti işləri 2017-ci ilin sonuna bitəcək”.
Bakı-Tiflis-Ceyhan layihəsinin hazırkı fəaliyyətinə gəlincə isə ekspert bildirdi ki, bu kəmər hələ də Azərbaycanın ən faydalı və ən çox gəlir gətirən irimiqyaslı layihəsi olaraq qalır: “Bakı - Tbilisi - Ceyhan hazırda işlək bir boru kəməridir. 5 aydan sonra bu kəmərin istifadəyə verilməsinin 10 ili tamam olacaq. Ötən 10 il ərzində bu layihə tikildiyi dövrdə verilən proqnozlardan fərqli olaraq Azərbaycan iqtisadiyyatına çox tövfə verdi.
O zaman bildirirdilər ki, iqtisadi baxımdan sərfəli deyil. Dünyanın ən böyük neft şirkəti olan EXXSON (Ekson) şirkəti tikinti ərəfəsini keçdikdən sonra bu layihəyə yatırım etməkdən boyun qaçırdı, neft daşımalarını dəmir yolu vasitəsilə həyata keçirməyə üstünlük verdiyini bildirdi. Lakin sonradan bu layihəyə qoşulmaq üçün müraciət etdikdə qəbul olunmadı. Lakin bu 10 il göstərdi ki, Bakı-Tiflis-Ceyhan çox uğurlu bir kommersiya layihəsi oldu. Layihəyə investisiya qoyan şirkətlər götürdükləri kreditləri tam qaytara bildilər. Bu boru kəmərinin buraxıcılıq gücü ildə 50 milyon ton idi. 2010 -cu ilin martından sonra 60 milyonacan artırılmışdı. Lakin heç zaman layihədə nəzərdə tutulan həcmə çatmadı. Bununla belə, o boru kəməri iştirakçılar üçün çox yaxşı dividentlər gətirdi".
İlham Şabanın sözlərinə görə, Dövlət Neft Fondunun indiyədək qazanc götürdüyü ən yaxşı layihə də məhz Bakı-Tiflis-Ceyhan olub: “O dövrdə xarici maliyyə qurumları bunun əleyhinə çıxırdı ki, neft pulu neft layihəsinə yatırıla bilməz. Bu layihənin tikintisinə 289 milyon yatırım edildi və bu günə qədər 500 milyon dollardan çox mənfəət götürülüb. Bilirsiniz ki, 2011 -ci ildən sonra dövlət gəlirləri Dövlət Neft Fonduna deyil, ARDNŞ-ə gedir. Hər il ARDNŞ bu layihədən 100 milyon vəsait qazanır. Bu, Azərbaycan üçün önəmli layihədir. Hazırda Bakı-Tiflis-Ceyhan kəməri ilə Azərbaycanın özünün 31-32 milyon ton nefti daşınır. Bundan əlavə də, təxminən 40 milyon tona yaxın Qazaxıstan və Türkmənistan nefti daşınır. Qarşıdakı dövrlərdə Azərbaycan nefti azalsa da, Qazaxıstan nefti hesabına daşınan neftin həcmi artacaq. Bakı-Tiflis-Ceyhan kəmərində yaxın 20 ildə daşınan illik neftin həcmi 35 milyon tona bərabər olacaq. Türkmənistanda da neft hasilatının artacağını nəzərə alsaq, boru kəmərinin əhəmiyyəti azalmayacaq”.
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər