Moskva Türkiyə iqtisadiyyatını çökdürə bilərmi? |
Müəllif: Admin | Bölmə: Xəbərlər | Vaxt: 2-12-2015, 23:50 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 231
Moskva Türkiyə iqtisadiyyatını çökdürə bilərmi?
Ekspertlər hesab edirlər ki, Suriyada vurulmuş təyyarə ətrafında yaranmış qarşıdurma Rusiya-Türkiyə iqtisadi münasibətlərini məhv edə bilər.
BBC-nin rus xidməti yazır ki, Su-24-ün vurulmasına cavab olaraq Rusiya Türkiyəyə qarşı iqtisadi sanksiyalarının çevrəsini genişləndirməkdə davam edir.
Bazar ertəsi hökumət kabinetinin iclasında Arkadi Dvorkoviç Rusiyaya Türkiyə meyvə-tərəvəzi idxalının qadağanını elan edib.
Lakin ən ağır zərbə Türkiyənin turist sənayesinə vurulub. Rusiya birtərəfli qaydada Türkiyə şəhərlərinə kommersiya uçuşlarını qadağan edib, Ankara ilə vizalı rejimə qayıdıb.
Rusiya turistlərinin Türkiyəyə səfərləri faktiki olaraq mümkünsüz edilib, belə ki, Rusiya turist operatorlarına Türkiyəyə putyovkaların verilməsi yasaqlanıb. Bununla belə, bir çox beynəlxalq şərhçilərin fikrincə, Türkiyə iqtisadiyyatı hazırda yaxşı durumdadır və inkişaf templəri də qənaətbəxşdir. Ekspertlərin fikrincə, iqtisadi inkişafa görə Türkiyə və Rusiyanın göstəriciləri təxminən eynidir.
Bənzər iqtisadiyyatlar
Makroiqtisadiyyat baxımından Türkiyə və Rusiya kifayət qədər oxşar vəziyyətdədirlər.
Rusiyada adambaşına düşən ÜDM 8,2 min dollardır, Türkiyə üçünsə bu rəqəm 9,6 min dollardır. Ötən il ərzində hər iki ölkənin milli valyutaları devalvasiyaya uğrayıb.
Türkiyə və Rusiyada inflyasiya yüksəkdir, lakin Rusiyanın inflyasiyası Türkiyədəkindən iki dəfə çoxdur.
Hər iki ölkənin beynəlxalq biznes reytinqlərindəki yerləri də yaxındır. Dünya Bankının Doing Business cədvəlində Rusiya 51, Türkiyə 55-ci yeri tutur. Həm Rusiya, həm də Türkiyə beynəlxalq investorlar tərəfindən riskli ölkələr sayılır.
Yeganə fərq Türkiyədəki siyasi həyatın Rusiya ilə müqayisədə azacıq daha açıq olmasıdır.
Türkiyə inkişafdadır, Rusiya - yox
Təhlilçilər deyirlər ki, Rusiya ilə Türkiyə arasında mühüm bir fərq var. Rusiya bir neçə ildir ki, tənəzzül keçirir, Türkiyədə isə son illər iqtisadi artım müşahidə olunur. Hərçənd bu artımın templəri bir qədər azalıb.
Beynəlxalq Valyuta Fondunun son təxminlərinə görə, 2015-ci ildə Türkiyənin ÜDM-i 3 faiz, 2016-cı ildə isə 2.9 faiz artacaq. Rusiyada isə iqtisadi yüksəliş bu il 3,8 faiz geriləyəcək.
Ekspertlər bildirirlər ki, Türkiyə iqtisadiyyatı əhalinin artan tələbinə görə yüksəlişdədir.
Türklərin sabit iqtisadi artım şəraitində alıcılıq qabiliyyəti yüksəlib, hökumət dövlət büdcəsindən maliyyələşən qurumlarda maaşları artırıb. Bütün bunlarla yanaşı, Türkiyənin iqtisadi artımı ümumən yavaşıyıb.
Korrupsiya və dollar asılılığı
Ekspertlər deyirlər ki, Türkiyənin 35 faizlik xarici borcu ÜDM-ə nisbətdə kiçik rəqəmdir. Amma bu borcun böyük hissəsi dollarladır. Dolların möhkəmlənməsi investorların Türkiyədən axınına səbəb ola bilər.
Türkiyə iqtisadiyyatı üçün daha bir risk - geosiyasi gərginlikdir. BFV həmçinin bildirir ki, Türkiyə iqtisadiyyatı üçün ölkədaxili siyasi risklər də mövcuddur. Rusiyada olduğu kimi Türkiyədə də korrupsiyanın miqyası kifayət qədər genişdir.
Siyasi təhlilçilər bildirirlər ki, 2013-cü ildə prezident Ərdoğan və onun yaxın çevrəsinə dair nazirlərin korrupsiya əməlləri ilə bağlı qalmaqallar olub. The Economist Intelligence Unit hesab edir ki, son parlament seçkisində AKP-nin qələbəsi iqtisadi artım və inflyasiya kimi faktorlara mənfi təsir göstərəcək.
Rusiya Türkiyə iqtisadiyyatını çökdürə bilərmi?
Ekspertlərin fikrincə, iki ölkə iqtisadi baxımdan bir-birinə çox bağlıdır və münasibətlərin korlanması hər iki ölkənin iqtisadiyyatına ziyan vura bilər. Lakin bu ziyanın miqyaslarında fərq var.
"Bu münasibətlər korlandıqca Türkiyə iqtisadiyyatı daha çox zərər çəkəcək, - ekspertlər deyirlər. - Bunun Türkiyə iqtisadiyyatına birbaşa təsiri olacaq. Bu Türkiyədə siyasi və sosial gərginliyin artmasına səbəb olacaq".
Ali İqtisad Məktəbindən Leonid İsayev inanmır ki, Rusiyanın sanksiyaları Türkiyə üçün çox da ağrılı olsun, lakin o, iki ölkə arasında uzun müddətdir, qurulan münasibətlərin siyasi səbəblərlə pozulmasına təəssüf edir.
İsayev deyir ki, Türkiyənin əsasən turist sənayesinə böyük zərbə dəyəcək, lakin rusların yerini, məsələn, ingilis istirahətçilər doldura bilərlər. İndi artıq onlar da Misirə getmirlər.
Ekspert bunu da əlavə edir ki, Türkiyə ilə Rusiya arasındakı sazişlərin əksəriyyəti niyyət protokollarıdır və buna görə də, birbaşa iqtisadi zərbə böyük olmayacaq. BBC Türkcənin icmalçısı Rengin Arslan da bu qənaətdədir ki, Rusiyanın sanksiyaları Türkiyə iqtisadiyyatı üçün dağıdıcı olmayacaq.
O deyir ki, Türkiyənin belə situasiyalardan çıxmaq üçün başqa iqtisadi alətləri var, həm də bu, təkcə Türkiyəyə yox, qloballaşmanın ardınca bir çox ölkələrə şamil edilə bilər.
Milli.Az
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər