İrana sanksiyaların ləğvinin Azərbaycana iki təsiri - biri yaxşı, biri pis... |
Müəllif: Admin | Bölmə: Xəbərlər | Vaxt: 18-01-2016, 09:21 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 286
İrana sanksiyaların ləğvinin Azərbaycana iki təsiri - biri yaxşı, biri pis...
Elxan Şahinoğlu: “İranın dünya neft bazarına neft çıxarması neftin bir barelinin hətta 10 dollara düşməsinə gətirib çıxara bilər”ABŞ İran neftinin üçüncü ölkələrlə alış-satışına tətbiq etdiyi sanksiyaları ləğv edib. Sanksiyalar İran neftini əldə edən və ya İran iqtisadiyyatının neft sahəsinin tələbatları üçün müvafiq məhsullar satan üçüncü dövlətlərin nümayəndələrinin üzərindən götürüləcək.
Beynəlxalq fəaliyyətlə məşğul olan istənilən şirkətə qarşı birtərəfli qaydada tətbiq edilən sanksiyalar ABŞ-a İran iqtisadiyyatını ciddi şəkildə məhdudlaşdırmağa imkan verirdi.
Sanksiyaları ləğv etməklə ABŞ İranın nüvə proqramı ilə beynəlxalq saziş üzrə üzərinə götürdüyü öhdəlikləri icra edir.
İrana qarşı sanksiyanın ləğvinin regiona və Azərbaycana da təsir edəcəyi şübhəsizdir. Bu barədə danışan “Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Elxan Şahinoğlu bildirdi ki, ABŞ bir güllə ilə iki “dovşan” vurdu. Birincisi, artıq təminat alındı ki, İran nüvə silahı əldə etməyəcək, sülh məqsədləri ilə istifadə edəcək. Bu, Amerikanın birinci qazancıdır.
ABŞ-ın ikinci qazancı odur ki, İran bazara daha çox neft çıxaracaq və neftin qiyməti bir az da düşəcək. Bu da ABŞ-ın planlarına uyğundur: “Amerika Rusiya Krımı ilhaq edəndən sonra Rusiyanı çökdürməyin yollarını axtardı və ağıla gələn ən asan yol neftin qiymətinin ucuzlaşdırılması idi. Çünki Rusiya iqtisadiyyatı neft satışından asılıydı. Vaşinqton planını həyata keçirməyə başladı və uğur da qazandı. Əvvəlcə Səudiyyə Ərəbistanı ilə sövdələşmə oldu ki, neftin dünya bazarında qiyməti qalxmasın, sonra ABŞ özü 40 ilə yaxındır özünün konservləşdirilmiş neft yataqlarının istismarına başladı və sonda İrana qarşı sanksiyaları götürməklə Rusiyaya daha bir sarsıdıcı zərbə vurmuş oldu. İranı neftinin dünya bazarına çıxması Rusiya iqtisadiyyatını tamamən bərbad hala gətirib çıxaracaq. Bunu rusiyalı rəsmilər də etiraf edirlər ki, artıq Rusiyada sosial gərginlik artır. Yəni ABŞ İrana sanksiyanı aradan qaldırmaqdan qazandı. Amerikanın daha bir qazancı var. İrana qarşı sanksiyalar tətbiq ediləndə Tehran məcburən Moskva ilə ittifaqa gedirdi. Amma bundan sonra İranın daha çox Qərblə əməkdaşlığı həvəsi yarana bilər. Çünki yüksək texnologiyalar Rusiyada deyil, Qərbdədir. Qərbin neft şirkətləri İranda işləməyə başlaya bilər”.
İrana qarşı sanksiyanın ləğvinin bölgəyə və Azərbaycana təsirlərinə gəlincə, E.Şahinoğlu dedi ki, həm müsbət, həm də mənfi təsirləri olacaq: “İran-Qərb münasibətləri gərgin olduqca, bu vəziyyət İran-Azərbaycan münasibətlərini də zaman-zaman gərginləşdirirdi, sanksiyaların ləğvinin müsbət tərəfi odur ki, bu durumu aradan qalxmış olacaq. Mənfi təsiri odur ki, İranın dünya bazarına neft çıxarması Rusiya iqtisadiyyatına zərbə vurduğu kimi Azərbaycan iqtisadiyyatına da təsir edəcək. Neftin qiymətinin daha da aşağı düşməsi Azərbaycanın gəlirlərinin azalmasına səbəb olacaq. İranın dünya neft bazarına neft çıxarması neftin bir barelinin hətta 10 dollara düşməsinə gətirib çıxara bilər.
Belə vəziyyətin isə Azərbaycanın gəlirlərinə sarsıdıcı zərbə olması aydındır. Bir müddət biz bundan əziyyət çəksək də bəlkə də bu bizim xeyrimizədir ki, iqtisadiyyatı neftin üzərində qurmaq siyasətindən əl çəkilsin. Böhran bizə onu da öyrətməlidir ki, iqtisadiyyatın başqa sahələrini də inkişaf etdirmək zəruridir, neftdən asılılıq bizi uçuruma aparır. Azərbaycan neft asılılığından qurtulmalıdır ki, holland sindromundan da qurtulaq və məcburən iqtisadiyyatın digər sahələrini də inkişaf etdirib dünya bazarına başqa məhsullarını da çıxaraq”.
musavat.com
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər