Nazirin manatın “batması” açıqlaması narazılıqla qarşılandı |
Müəllif: Admin | Bölmə: Xəbərlər | Vaxt: 13-01-2016, 14:47 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 274
Nazirin manatın “batması” açıqlaması narazılıqla qarşılandı
Samir Əliyev: “Kəskin devalvasiya maliyyə nazirinin fikri idi, çünki onu büdcənin icrası maraqlandırır”Maliyyə naziri Samir Şərifov yanvarın 10-da Nazirlər Kabinetinin 2015-ci ilin yekunlarına həsr olunan iclasında manatın birdən-birə 50 faizə qədər devalvasiyaya getməsinin səbəblərini açıqlayıb. Nazir bildirib ki, dünya bazarlarında xam neftin qiymətinin kəskin azalması nəticəsində xarici valyutada daxilolmaların azalması ölkəmizin tədiyyə balansında keyfiyyətcə yeni vəziyyət yaradıb və manatın məzənnəsinin əhəmiyyətli dərəcədə enməsini qaçılmaz edib.
Nazirin sözlərinə görə, qlobal iqtisadi proseslərin ölkəmizə mənfi təsirləri ilə əlaqədar hökumətin və Mərkəzi Bankın atdığı kəsərli addımlar yaranmış makroiqtisadi duruma adekvatdır. O qeyd edib ki, bunu digər neft istehsalı və ixracı ilə məşğul olan ölkələrin timsalında da görmək olar.
İqtisadçı ekspert Samir Əliyev “Yeni Müsavat”a maliyyə nazirinin açıqlamasını dəyərləndirib. İqtisadçı nazirin bir çox fikirləri ilə razılaşmadığını qeyd edib: “Azərbaycan ixracının 90 faizdən çoxu neftdən asılıdır. Ona görə də ölkəyə dollarlar bir qayda olaraq, neftdən gəlir. İndi neftin qiymətinin 3 dəfə düşməsi ölkəyə daxil olan dolların həcminin də 3 dəfə azalmasına gətirib çıxardı. Eyni zamanda biz tədiyyə balansına baxsaq, görərik ki, turizm xidmətləri üzrə də kəsir var . Azərbaycan vətəndaşları xarici ölkələrə daha çox gedir. Azərbaycana gələn turistlər isə bundan daha azdır. Turizmin inkişaf etməməsi də ölkəyə dolların gəlməsində problem yaradır. Yəni bu artıq ilin əvvəlində tədiyyə balansında görünürdü. Biz də ilin əvvəlində bu barədə qeyd edirdik ki, tədiyyə balansında kiçik bir müsbət saldo mövcuddur. İlin sonuna kimi bu qalığı saxlamaq mümkün olmayacaq. Bu müsbət saldonun səbəbi o idi ki, ixrac idxaldan çox idi. Nəzərə alsaq ki, idxal bizdə tam rəsmiləşdirilmir, deməli, reallıqda əslində bu mənfi saldo idi. Həm maliyyə naziri, həm Mərkəzi Bankın rəhbəri açıqlamışdılar ki, neft 40 dollardan aşağı düşərsə, mənfi saldo yarada bilər. Bu baxımdan manatın devalvasiyası qaçılmaz idi, biz də bu barədə ilin əvvəlindən proqnozlar verirdik. Mən düşünürəm ki, bu məsələdə hökumətin metodu uğurlu olmadı”.
İqtisadçı ekspert nazirin hökumətin və Mərkəzi Bankın atdığı addımların makroiqtisadi duruma adekvat olması fikri ilə razılaşmadığını bildirdi: “Samir Şərifov yəqin ki, Rusiya və Qazaxıstanı nəzərdə tutur. Hər iki ölkənin valyutaları üzən məzənnəyə keçdi. Yəqin ki, həmin ölkələri nəzərdə tutub. Lakin mən misal çəkə bilərəm ki, Səudiyyə Ərəbistanı da neft ölkəsidir, ancaq onlarda milli valyuta ucuzlaşmadı. Küveyt də devalvasiya getmədi. Bu fikrə əks arqument qoymaq mümkündür. Bu fikir tam qəbul olunmur. Ancaq nazir burada Rusiya və Qazaxıstanı nəzərdə tutur. Xüsusilə Qazaxıstan iqtisadiyyatı ilə Azərbaycan iqtisadiyyatı vaxtilə eyni olub və indi də oxşarlıq çoxdur. Bu gün isə situasiya fərqlidir. Yəni neftdən asılılıq Azərbaycanda daha çoxdur, nəinki Rusiya və Qazaxıstanda. Bunun nəticəsidir ki, Rusiya və Qazaxıstan valyutasının üzən məzənnəyə keçidi o qədər də ağrılı deyil. Bu ölkələrdə valyutanın ucuzlaşması ixracata dəstək verir, Azərbaycanda isə bu dəstək görünmür. Fevralda bizdə devalvasiya oldu, lakin bundan sonra qeyri-neft sektorundan ixracat artdımı?
İkinci devalvasiya isə dekabrda oldu. Lakin fevraldan dekabra qədər ixracda artım olmadı. İndi də devalvasiyanın ixraca elə bir xeyri olmayacaq. Çünki ixracat təkcə məzənnə ilə düzəlmir, islahatlar zəruridir. Mən düşünürəm ki, Azərbaycan kəskin devalvasiyaya getməklə çox böyük səhv elədi. 50 faizə qədər devalvasiyanın olması Maliyyə Nazirliyinin təşəbbüsü idi. Çünki maliyyə nazirini büdcənin icrası maraqlandırır.
Ona görə də maliyyə naziri Samir Şərifovun təşəbbüsü ilə birdən-birə kəskin devalvasiyaya gedildi. Əgər fevral devalvasiyasından sonra tədricən yumşaq devalvasiya getsəydi, o zaman iqtisadiyyat da bu devalvasiyaya adaptasiya olunardı, qiymət artımları da indiki kimi birdən-birə olmazdı. İnsanların əmək haqları ona uyğunlaşdırılardı. İndi kəskin devalvasiya edildi və bu proses tədricən gedir. Bunun bank sektoruna da neqativ təsirləri çox olacaq. Biz bundan sonra da bu neqativ təsirləri görəcəyik”.
musavat.com
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər