Vilayətsiz əməllərin qəbul olmamasının səbbələri nədir? |
Müəllif: Admin | Bölmə: Slide, Məqalələr | Vaxt: 27-12-2015, 22:24 | Şərh sayı: (0) | Baxılıb: 256
Vilayətsiz əməllərin qəbul olmamasının səbbələri nədir?
Vilayət sözü ərəbcədən vəli sözünün kökündən olub müxtəlif mənalarda gəlib. O mənalardan birinin mənası istifadədə üçün olan mənasındadır. (yəni, vəli o kəsdir ki, insanın şəxsi işlərində təsərrüf etmək imkanı hətta onun özündən də üstündür) Amma, terminlər mövzusunda "vilayət" sözü müqabil tərəfdən ixtiyar, malikiyyət və seçimin aradan getməməsi şərti ilə başqalarnın müxtəlif cəhətdən işlərində dəxil və təsərrüf edənin üstün olması mənasındadır.
Şiə nəzərində vəliyyullahı (Allahın vilayət verdiyi şəxsi) tanımaq və onun bütün əmrlərinə, qadağalarına, hökm və qəzavətlərinə boyun qoymaq vacibdir. Hər kəs bu işdə boyun qaçırsa,əslində tövhid və peyğəmbərliyi qəbul etməmişdir. Başqa sözlə desək, Allahın, tövhidin, Onun ədalətinin qəbulu, peyğəmbərliyin qəbulu deməkdir. Peyğəmbərliyin qəbulu isə Allah tərəfindən təyin olunmuş vəlinin vilayətinin qəbul olunması deməkdir. Bu mətləb, Quran ayələrində və həmçinin, məşhur Səqəleyi (iki ağır əmanət) hədisinə əsasən, Əhli-Beyti (əleyhissalam) Quranla bir yerdə qərar verən dəlillərlə aşkarcasına sübut olunur. Həmçinin, həmin mövzu İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alehi və səlləm) nəql olunan hədislə daha da öz təsdiqini tapır ki, buyurur: "Hər kəs ölsə və zəmanəsinin İmamını tanımasa, cahiliyyət zamınındakı kimi ölüb." O cümlədən bir məsələni xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, vilayəti qəbul etmək o deməkdir ki, insan heç vaxt hidayət yolundan kənara çıxmır yoxsa, əsl hidayət yolunda inhirafa düşmək ehtimalı çoxdur. İslamda, əsasən, İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alehi və səlləm) və Onun Əhli-Beytidir ki, haqq yolunu özləri tanıyır və başqalarına göstərməklə, dünya və Axirətdə səadətə yetişməyin yolunu aydınlaşdırır.
Əgər vilayət kəlməsinin dəqiq və düzgün mənasını ələ gətirə bilsək, sizin sualanızın cavabı da aydın olar. Vilayət və mövla sözü ərəbcədən vəli sözünün kökündən olub, lüğət əhli onu müxtəlif mənalarda işlədib. O cümlədən, malik, bəndə, azad edən, azad olunmuş, sahib (birlikdə), yaxın (məsələn, əmi oğlu kimi) qonşu, həmpeyman, oğul, əmi, rəbb, kömək edən, nemət verən, oturaq, şərik, bacı oğlu, sevilən, tabe, kürəkən, təsərrüfdə üstün (yəni, müqabil tərəfdən ixtiyar, malikiyyət və seçimin aradan getməməsi şərti ilə başqalarnın müxtəlif cəhətdən işlərində dəxil və təsərrüf edənin üstün olması) mənasındadır.[1]
Amma, terminlər mövzusunda "vilayət" sözü müqabil tərəfdən ixtiyar, malikiyyət və seçimin aradan getməməsi şərti ilə başqalarnın müxtəlif cəhətdən işlərində dəxil və təsərrüf edənin üstün və qüdrəti olması mənasındadır.
İmam (əleyhissalam) Allahın izni ilə bütün insanlara şiə və sünnü, müsəlman və qeyri-müsəlmana elmi əhatəsi və şahidliyi vardır. İnsanların zahir və batinindən və onların üzərinə hər cür təsərrüf etməyə qüdrəti vardır. Bundan əlavə, təkvini yəni, yaradılış cəhətdən də onların üzərində hər cür qüdrətə malikdir. Məsələn, torpağı qızıla çevirə bilər. Yaxud, quşun şəklina can vera bilər. Ən çətin xəstəlikləri, işləri və dügünləri aça bilər. Ona təvəssül edənləri ən çətin vəziyyətdən çıxara bilər. Amma, bütün bu qüdrətdən hikmətsiz, məsləhətsiz və bihudə istifadələr etməz.
Şiə nəzərində vəliyyullahı (Allahın vilayət verdiyi şəxsi) tanımaq və onun bütün əmrləriniə, qadağalarına, hökm və qəzavətlərinə boyun qoymaq vacibdir. Hər kəs bu işdə boyun qaçırsa,əslində tövhid və peyğəmbərliyi qəbul etməmişdir. Başqa sözlə desək, Allahın, tövhidin, Onun ədalətinin qəbulu, peyğəmbərliyin qəbulu deməkdir. Peyğəmbərliyin qəbulu isə Allah tərəfindən təyin olunmuş vəlinin vilayətinin qəbul olunması deməkdir.
Bu mətləb Quranda Maidə surəsinin 3-ü ayəsində Allahın təyin etdiyi vəlini (İmamı) tanıtdırmaq, İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alehi və səlləm) risalətini təbliğ etməyin qəbul olunması və tövhid sırasında qərrar tutur. Həmçinin, Nisa surəsinin 59-cu ayəsində əmr sahiblərindən itaəti Allaha və Rəsuluna itaətin sırasında qərar verir. həmçinin, məşhur Səqəleyi (iki ağır əmanət) hədisinə əsasən, Əhli-Beyti (əleyhissalam) Quranla bir yerdə qərar verən dəlillərlə[2] aşkarcasına sübut olunur. Həmçinin, həmin mövzu İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alehi və səlləm) nəql olunan hədisdə daha da öz təsdiqini tapır ki, buyurur: "Hər kəs ölsə və zəmanəsinin İmamını tanımasa, cəhiliyyət zamınındakı insan kimi ölüb."[3] Sualınızda qeyd etdiyiniz kimi heç bir əməl və ibadət əzəmətli vilayət sahibinin izni olmadan Allah dərgahında qəbul olamyacaq. Bu mövzu, qeyd etdiyimiz kimi kifayət qədər rəvaytlərdən də istifadə olunur.[4]
Nümunə üçün İmam Rza (əleyhissalam) silsilətuz-zəhəb (qızıl sənəd) hədisində cəddi İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alehi və səlləm) Allah-Taala tərəfindən byuyurulmuş Qüdsi hədisdə buyurur: "La ilahə illəllah yəni, tövhid mənim möhkəm pənah yerimdir. Hər kəs ora daxil olsa, mənim əzabımdan amanda olar. " İmam (əleyhissalam) bir miqdar sakitlikdən sonra yenə hədisin ardında buyurur: "la ilə illəllahın şəraiti var. Mən o şəraitlərdən biriyəm. (yəni, vilayətin qəbulu)"[5]
Başqa bir hədisdə İmam Baqir (əleyhissalam) buyurur: "İslam beş sutun üstündə qurulub. Namaz, oruc, həcc, və vilayət. Bütün bu rüknların heç biri vilayət qədər mühüm ola bilməz."[6]
Araşdırılan mətləblərdən məlum olur ki, vilayət məsələsi Allahın insanlara qəbulunu vacib buyurduğu əməldir. Allah-Taala vilayət əmrini Özünün əmri kimi qərar vermiş, Vilayətdən itaəti Özünün itaəti kimi göstərmişdir. Ona görə də məsum İmamların (əleyhimussalam) vilayətini qəbul etməmək, Allah-Taalanın vilayətinin inkarıdır. Aydındır ki, bu inkar səbəb olar ki, insanın bütün əməlləri Allah dərgahında qəbul olmasın.
O cümlədən, bir məsələni xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, vilayəti qəbul etmək o deməkdir ki, insan heç vaxt hidayət yolundan kənara çıxmır yoxsa, əsl hidayət yolunda inhirafa düşmək ehtimalı çoxdur. İslamda, əsasən, İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alehi və səlləm) və Onun Əhli-Beytidir ki, haqq yolunu özləri tanıyır və başqalarına göstərməklə, dünya və Axirətdə səadətə yetişməyin yolunu aydınlaşdırır.
İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alehi və səlləm) buyurur: "Hər kəs istəyirsə, mənim kimi yaşasın, mənim kimi dünyadan getsin və Allahın mənə vədə verdiyi Behiştə daxil olsun, Əli ibn Əbi Talibin vilayətini, Onun pak canişinlərini, hidayət İmamlarını və qaranlıqda olan Çıraqları qəbul etsin! Onlar, heç vaxt sizləri hidayət yolundan zəlalətə tərəf çəkməzlər!"[7]
Mövzu ilə əlaqəli mətnlər: vilayət 10107
Silsileyi-zəhəb hədisində imamətlə tövhidin bağlılığı 20920
[1] Firuzabadi, Əl-qamusul-mühit, Səidi mehr, Məhəmməd, Kəlam islami, c.2; səh.168
[2] Əllamə Məclisi, Biharul-Ənvar, c.23; səh.108; müəssisətül-vəfa, Beyrut, Lobnan, 1404 h.qəməri
[3] Biharul-Ənvar, c.23; səh.108;
[4] 153-cü sualdan götürülüb
[5] Biharul-Ənvar, c. 3; səh.7;
[6] Biharul-Ənvar, c. 65; səh.333-329;
[7] [7] Biharul-Ənvar, c.23; səh.143
Oxşar Xəbərlər:
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
Şərhlər